Dlaczego Filtracja Węglem Aktywnym w Domowych Destylatorach Jest Zbędna?

W środowisku domowej produkcji alkoholu, zwłaszcza w przypadku destylatów owocowych i spirytusu o wysokiej czystości, często pojawia się pytanie: czy filtracja węglem aktywnym jest konieczna? Warto podkreślić, że w rozwiązaniach tej klasy, tj. domowych destylatorach, użycie filtrów węglowych jest nie tylko niepotrzebne, ale wręcz niewskazane. Dlaczego?

1. Destylaty owocowe – ochrona aromatu i smaku
W przypadku okowit owocowych, użycie węgla aktywnego byłoby błędem, ponieważ węgiel skutecznie wyłapuje nie tylko niepożądane substancje, ale również cenne estry – związki chemiczne odpowiedzialne za bogaty smak i aromat destylatów owocowych. W efekcie filtracja węglem aktywnym mogłaby zubożyć produkt końcowy, pozbawiając go unikalnych cech organoleptycznych, które decydują o jego jakości.

2. Spirytus z kolumny miedzianej – czystość na najwyższym poziomie
Spirytus uzyskiwany przy użyciu kolumny miedzianej, zwłaszcza w domowych warunkach, charakteryzuje się niezwykle wysoką czystością. Proces destylacji w takiej kolumnie skutecznie usuwa niepożądane związki chemiczne i zapachy, które mogłyby wpływać na smak. W efekcie, destylat jest nieskazitelnie czysty, a stosowanie filtracji węglowej nie wnosi nic dodatkowego. Nie ma tam bowiem substancji, które węgiel mógłby wyłapać, co czyni ten proces zbędnym.

3. Wymagania procesu filtracji węglem aktywnym
Aby filtracja węglem aktywnym była skuteczna, produkt musi być rozcieńczony do mocy poniżej 50% alkoholu. Dodatkowo, alkohol należy schłodzić do temperatury bliskiej 0°C, aby proces przebiegał prawidłowo. To oznacza, że nie ma możliwości instalacji filtrów węglowych na aparacie destylacyjnym, w którym odbieramy ciepły produkt o wyższej mocy. W praktyce, filtracja musiałaby odbywać się na oddzielnym etapie, co nie tylko komplikuje proces, ale również jest zwyczajnie nieefektywne.

4. Wady filtracji przez węgiel aktywny
Filtracja węglem aktywnym niesie ze sobą szereg wad, które w domowych warunkach destylacyjnych mogą stać się istotnym problemem:

  • Channeling – niewłaściwy dobór średnicy złoża węglowego może prowadzić do tzw. „channelingu”, czyli zjawiska, w którym płyn nie przepływa równomiernie przez cały filtr. W efekcie, filtracja staje się nierówna i nieskuteczna, ponieważ alkohol przepływa przez niektóre części złoża szybciej, omijając węgiel w innych miejscach.
  • Skuteczność zależna od temperatury – optymalna temperatura filtracji to około 0°C, co wymaga zmrożenia alkoholu, co z kolei jest kłopotliwe i wymaga dodatkowego sprzętu.
  • Czasochłonność – proces filtracji przez węgiel aktywny jest czasochłonny, zwłaszcza w przypadku destylatów o większej objętości. Oczekiwanie, aż produkt przejdzie przez filtr, to dodatkowy czas, który można zaoszczędzić przy bardziej nowoczesnych metodach oczyszczania.

5. Alternatywy dla węgla aktywnego
Warto pamiętać, że dobrze przeprowadzona destylacja, zwłaszcza w kolumnie miedzianej, eliminuje potrzebę filtracji węglowej. Miedź w kolumnie pomaga w wyłapywaniu związków siarki i innych niepożądanych składników, co daje w efekcie czysty i wysokiej jakości spirytus. Dodatkowo, kontrolowanie temperatury i odpowiedni dobór frakcji podczas destylacji pozwala na uzyskanie alkoholu o nieskazitelnej jakości, bez potrzeby późniejszego „oczyszczania”.

6. "Piłem filtrowane przez węgiel i było lepsze!"- częsty mit. 

Jeżeli jakiś destylat stał się "lepszy" po filtracji węglem, to znaczy, że bazowo był bardzo słabej jakości. Zdarza się tak w przypadku destylatów ze sprzętów typu "zimne palce", czy kwasoodpornych wynalazków. 

Podsumowanie
Filtracja węglem aktywnym nie jest konieczna, a często nawet niepożądana w przypadku domowych destylatorów. Okowity owocowe mogą stracić na jakości, spirytus destylowany w kolumnie miedzianej jest już czysty, a sam proces filtracji węglem aktywnym jest czasochłonny i skomplikowany. Wybierając odpowiednią technikę destylacji, można z powodzeniem zrezygnować z tego dodatkowego etapu, ciesząc się wysokiej jakości destylatem bez zbędnych komplikacji.